شاعران فارسی زبان
دایرکتوری اشعار پارسی
سلمان ساوجی - بخش ۸۴ - قطعه

بزمی که از نوای نوالش به بزم خلد

روحانیان نواله برند از برای حور

بزمی که مانده اند هم از یاد مجلسش

حوران بزم روضه فردوس در قصور

بود از فروغ باده و عکس صفای جام

سقف فلک ز زورق خور پر ز موج نور

می اندر جام زر چون زهره در ثور

قدح چون انجم و سیاره در دور

به زانو آمدی هر دم چمانه

نهادی چون قدح جان در میانه

نشسته چنگ بر یاد خوش دوست

از آن شادی نمی گنجید در پوست

ضعیف و ناتوان ز آنسان که گرباد

زدی بر وی زدی صد بانگ و فریاد

نشسته رود زن در کف چغانه

زدی بر آب هر دم صد ترانه

به هر نوبت که بشنودی سرودش

فرستادی ز چشمان جم درودش

چو دم دادی مقنی ارغنون را

گشادی از دل جم جوی خون را

بریزد لب چو ساغر خنده می کرد

دل جم در درون خونابه می خورد

ملک جمشید بر پای ایستاده

به قیصر چشم و گوش و هوش داده

زمانی در ندیمی داد دادی

سر درج لطافت بر گشادی

گهی با ساقیان دمساز بودی

گهی با مطربان انباز بودی

میان شامیان از شام تا روز

چو شمع از پای ننشست آن دل افروز

چو از تاریک شب بگذشت پاسی

زمی قیصر لبالب خواست کاسی

به شادیشاه داد آن جام روشن

ز مستی شاه نتوانست خوردن

ملک را گفت شادی شاه مست است

به جامی باده یارش کار بسته است

ز گنجور افسر عزت گهر جوی

مرصع جامه و زرین کمر جوی

درآوردند خلعتها در آغوش

ز یکسو شاه را بردند بر دوش

شه آن تاج و کمر جمشید را داد

بدو آن مایه امید را داد

ملک سرمست و شاد آمد به گلشن

به خلعتهای دامادی مزین

نشست و پیش خود مهراب را خواند

حدیث رفته با او باز می راند

بدو مهراب گفت ای شاهزاده

به شادی شد در دولت گشاده

میی خوردی که آن مشکین ختام است

هنیئاً لک ترا این می تمام است

دگر کاین جامه کو پوشید در تو

نباشد سر این پوشیده بر تو

از آن جام می و این جامه تن

چو می شد دولت و کار تو روشن

چو شاه چین ز مشرق رایت افراخت

سپاه شام قیری پرچم انداخت

ملک در بارگاه قیصر آمد

حدیث مجلس دوشین بر آمد

سخن زافتادن شهزاده برخاست

ملک جمشید عذر لنگ می خواست

که: « در مرد افکنی می بر سر آید

کسی با می به مردی بر نیاید

اگر با می کند شیری دلیری

در آخر می نماید شیر گیری

هر آنکس کو کند با باده هستی

در آخر سر نهد در پای مستی

هنوز آن شه غریب است اندرین بوم

نمی داند طریق و عادت روم

یقین دانم که امروز از خجالت

بود بر خاطرش گرد ملالت»

به ساقی گفت شاهنشه دگر بار

که خیز از می بیارا گلشن یار

رواق دیده از می ساز گلشن

هوای خانه دار از جام روشن

ز می ساقی چنان بزمی بیاراست

که از بزم جنان فریاد برخاست

ملک را خاست میل دوستکانی

ز ساقی خواست آب زندگانی

به بزم آورد ساقی کشتی می

چو دریا غوطه خوردی در دل وی

نهاد آن جام را بر دست جمشید

ز شادی خورد جم بر یاد خورشید

از دریا نمی نگذاشت باقی

دوم کشتی به شادی داد ساقی

چو چشم یار شادی بود مخمور

ز سودای غم دوشینه رنجور

به سیماب کفش بر جام چمشید

ز مخموری تنش لرزان تر از بید

همی لرزید چون در دجله مهتاب

و یا از باد کشتی بر سر آب

به کام اندر کشید آن کشتی می

زد آن دریای آتش موج در وی

درون معده جای خود نمی دید

به ناکام از ره لب باز گردید

بساط مجلس از می شد دگرگون

ز بزم قیصرش بردند بیرون

سر اندر پیش تا ایوان خود رفت

خجل تا کلبه احزان خود رفت

وزیران را به سوی بزم شاهی

فرستاد از برای عذر خواهی

زمین بوسیده گفتند: «ای جهاندار

به لطف خویشتن معذور می دار!

که شادیشاه تاب می ندارد

می اش کم ده که تاب می نیارد»

ملک گفت: «اینچنین بسیار باشد

ازین معنی چه عیب و عار باشد؟

به معده لقمه ای داد او نه در خور

نیفتادش قبول آن لقمه رد کرد

می اندک نیک باشد چون لب یار

که روح افزاید و عیش آورد بار

زمستی جز خرابی بر نخیزد

ز می بسیار آب رو بریزد»

مرصع چون قبای چرخ اخضر

چو تاج چرخ تاجی نیز بر سر

دو جام زر چو ماه و مهر عذرا

دو قرابه پر از لولوی لالا

ز هر جنسی و نوعی برگی آراست

فرستاد و از آن پس عذرها خواست

پس آنگه جام شادی بر گرفتند

سماع از پرده دیگر گرفتند

همی خوردند می تا این می زرد

ز جام زر لب مغرب فرو خورد

چو روی مشرق ار وی لاله گون شد

ملک مست از بر قیصر برون شد

به مهراب جهان گردیده می گفت

که: «با ما اختر اقبال شد جفت

سعادت یار و دولت یاور ماست

می عیش و طرب در ساغر ماست

مرا خورشید طالع نیک فال است

ولیکن ماه دشمن در وبال است»

به یاران باز گفت احوال داماد

که چون افتاد حال او زبنیاد

ز شادی شد دل مهراب خرم

ملک را گفت: «فارغ کن دل از غم

هر امیدی که دشمن دارد اکنون

به کلی خواهد از دل کد بیرون

جهان را کار خواهد شد به کامت

سعادت سکه خواهد زد به نامت»

بدین شادی همه شب باده خوردند

بدین امید دل را شاد کردند